«У Нідэрландах адчуў, што Беларусь існуе і працягвае жыць за рысачкамі нашай мапы»

Каб прайсці шлях ад электрыка на чыгунцы да брэнд-мэнэджэра і шоўмэна яшчэ ў Беларусі Гарыку спатрэбілася 13 гадоў. Зараз ён з жонкай і дачкой жыве ў Нямеччыне, наведвае беларускія мерапрыемствы і вядзе свой ютуб-канал «Беларускі валацуга». Каб бабуля магла назіраць дзе яны і што робяць.

І нават сябры кажуць: «Якое ў цябе насычанае жыццё!» Гарык не зусім пагаджаецца, бо эміграцыя – не феерычны турызм.

— Гарык, летам вы з сям’ёй ездзілі і на Купалле, якое ладзіла ў Нідэрландах беларуская дыяспара. Пабачыла выпуск пра падарожжа на вашым ютубе, і вельмі адгукнуліся словы вашай дачкі. Вы спыталі, што больш за ўсё ўразіла на гэтым свяце, а яна адказала: «Людзі...»

— Для нас з жонкай і дагэтуль, калі пераглядаем той выпуск, адказ дачкі настолькі ж кранальны, як і моцны... Прытым што дачка валодае нямецкай мовай ужо як матчынай. І ў Нямеччыне ў яе шмат сяброў.

Калі яна адказала «людзі», мы ішлі з жонкай і плакалі. Мо таму яшчэ, што, апынуўшыся на Купаллі ў Нідэрландах, мы быццам апынуліся дома, на Радзіме. І калі ўзгадваю свята і словы дачкі, то эмоцыі настолькі моцныя, ажно да мурашак. Можа яе ўразіла, што кожны беларус шчыра ўсьміхаўся і быў рады бычыць ды абдымаць любога, як сваяка. 

Купалле праходзіла на беразе мора, і так файна там выглядалі беларускае адзенне, сувеніры. Здаецца, што менавіта такое павінна быць на беразе, але Менскага мора.

У Нідэрландах сабралася мо каля 100 чалавек. І мяне гэта моцна парадавала, бо нават у Беларусі не на кожным свяце пабачыш так шмат людзей, якія размаўляюць па-беларуску. Нават дзеці размаўлялі па-беларуску. Зусім маленькая дзяўчынка вельмі кранальна спявала «Аксамітны вечар».

І я пабачыў кавалачак краіны, якая жыве. Адчуў, што Беларусь існуе і працягвае жыць за рысачкамі нашай мапы.  

«Я запускаю хвалю за хваляй і кажу: «Сябры, вялікі дзякуй! Вы — неверагодныя!»

— Яшчэ падлеткам я пачаў цікавіцца грамадскім жыццём і заўсёды хацеў, каб у Беларусі было больш свабоды і адкрытасці. Насіў цішоткі і значкі з сімволікай, якая нагадвала пра нацыянальную ідэнтычнасць.

Мне заўсёды хацелася, каб беларусы больш смела гаварылі пра свае патрэбы і мары. І калі пачаліся складанасці ў краіне, я яшчэ больш адчуў, што важна не маўчаць і падтрымліваць адзін аднаго...

Гарык жыў і працаваў у Магілёве. Спачатку электрыкам на беларускай чыгунцы, потым зрабілі з жонкай салон вясельных сукенак, і ён пачаў весці мерапрыемствы. Нават пасядзеў з дачкой у дэкрэце, каб жонка магла працаваць, і не прыйшлося зачыняць шлюбны салон. А па выходных зарабляў на вяселлях.

Вёў гарадскія ды спартовыя мерапрыемствы, некалькі гадоў працаваў для Беларускай федэраціі баскетболу ды нацыянальнай зборнай. 

— У 2020-м у Магілёве я быў даволі знакаміты. І калі пачаў сваё незадавальненне рэчаіснасцю выкладаць у сацсеткі, у мяне з’явіліся праблемы.

Апошняй кропкай стаў фінал Кубка Беларусі па баскетболе, дзе я быў вядучым. Калі ў матчы ўзнікла вялікая паўза, а працавала тэлебачанне, трэба было яе запоўніць. І я пачаў працаваць з заўзятарамі на трыбунах, пайшла фанацкая хваля, калі на трыбунах устаюць людзі.

Я запускаю хвалю за хваляй і кажу: «Сябры, вялікі дзякуй! Вы — неверагодныя!» І адчуў, што гэта можа быць апошнім маім вялікім выступленнем у Беларусі.

Пасля гэтага пачаліся праблемы з працай, кантракты скасавалі. І я зразумеў, што далей развівацца на Радзіме будзе вельмі складана, таму мы пачалі думаць пра ад’езд.

«Я звярнуўся па дапамогу ў некалькі еўрапейскіх амбасадаў»

— Але ж паперку, пра тое што вы казалі заўзятарам «неверагодныя» да запыта на міжнародную абарону ў Нямеччыне не прыкласці. Як атрымалася?

— Так, калі я ехаў у нямецкую амбасаду, у мяне ўжо былі лісты на працу, што «ваш супрацоўнік удзельнічаў у мітынгах, быў затрыманы, правядзіце размову».

Я ўдзельнічаў у розных грамадскіх ініцыятывах і адчуў, што мая дзейнасць становіцца небяспечнай.

Таму і звярнуўся па дапамогу ў некалькі еўрапейскіх амбасад. У выніку мы атрымалі магчымасць пачаць новае жыццё ў Германіі. 

— І адразу паўстае пытанне: дзе і на што жыць у эміграцыі?

— Для мяне гэта было апошняе пытанне. Першае — гэта свабода. Бо ёсць рукі-ногі, галава. Я і на будоўлях працаваў, цэглу насіць заўсёды людзі патрэбныя.

Для мяне галоўнае – быць разам з сям’ёй у вольнай краіне. Бо з каханым рай і ў намёце. Разумеў, што мы свой намёт пабудуем, а потым ужо разбярэмся, што ды як.

Разумею, што параўнаць немагчыма, але ж і ў Беларусі ў мяне шмат знаёмых, якія з Касцюковіч ці з Калінкавіч прыязджалі ў Менск і сутыкаліся з падобными складанасцямі. І арэнда кватэры, і працу шукаць, і мова твая гучыць крыху няўдала, бо менчукі пасміхаюцца. І таму працаваць з кліентамі цябе не возьмуць. 

Нямеччына і міжнародная абарона далі нам магчымасць пайсці вывучаць мову, сацыяльны пакет тут вельмі моцны. Таму адразу не трэба было ісці працаваць, бо і кватэру спачатку нам аплочвалі.

Паралельна я шукаў працу, хацеў працаваць у спорце, як і ў Беларусі. Але маёй ангельскай ім не хапіла.

Працаваў у Razam.de, гэта аб’яднанне беларусаў, якое тут дапамагае украінцам ды нашым суайчыннікам. Дзякуй вялікі ад мяне гэтаму аб’яднанню! Мы жывем у маленькім горадзе, тут беларусаў увогуле няма. Таму гэтая праца была для мяне як глыток свежага паветра.

І зараз з вялікім задавальненнем да іх бы вярнуўся. А тады, пасля заканчэння курсаў, працаваў у фірме па сэрвісе, дапамагаў тым, у каго ў доме нешта зламалася. Дзякуй маёй тэхнічнай адукацыі. Зараз атрымаў пацверджанне дыплома інжынера і буду шукаць працу ў гэтым накірунку. 

«Ад’езд у вымушаную эміграцыю я параўноўваю з клінічнай смерцю»

— «Мы знайшлі сабе ў свеце новае месца. Камусьці нязручна, камусьці балюча. Камусьці ў вочы і вушы калюча... Раскінула «выбухам» нас па зямлі. Мы вернемся... Толькі куды і калі?» — выкладалі вы ў інстаграме словы Вольскага. А што адчувалі самі, калі з’ехалі?

— У мяне і сёння перыядычна ўзнікае жаданне паехаць у Беларусь. Я люблю сваю Радзіму.

На жаль, людзі, якія засталіся і кажуць, што ў іх усё добра ды «сядзіце па сваіх Еўропах», не разумеюць, што мы сумуем не па беларускай уладзе, а па сваёй зямлі і месцах, дзе мы выраслі. Я кожны дзень пра гэта думаю.

Не кажу, што зрабіў памылку і «навошта з’ехаў». Не, я жыву паводле сумлення і таму ў крытычны момант зрабіў тое, што павінен быў зрабіць. Ні ў якім разе не шкадую.

Бываюць дні, калі я кажу, што стаміўся і хачу дадому. Бо хочацца супакоіцца. Але ж пакуль што наўрад ці мы знойдзем там спакой.

Што да майго жыцця ў Беларусі — я разумею, што яно было ўнікальным толькі для мяне. І мне здаецца, што важна глядзець шырэй: не толькі на свой асабісты дабрабыт, але і на тое, як жыве грамадства вакол.

«Я доўга не дазваляў сабе рабіць такія відэа. Здавалася нельга, бо навокал такі жах адбываецца!»

— Я бацьку не бачыў чатыры гады. Зрабіў свой ютуб «Беларускі валацуга», каб мае бабулі за намі назіралі і ведалі дзе мы і як. Але другі выпуск я выкладаў, калі адна бабуля ўжо памерла. Я не змог з ёй развітацца, і для мяне гэта немажлівы боль.

А другая бабуля, якая паглядзела наша падарожжа па Італіі, сказала: «Унучак, ты ж такі талент! Табе трэба працаваць на тэлебачанні!» Я ўсміхнуўся і пажартаваў, што мне бліжэй працаваць на сваім ютуб-канале, бо ён дазваляе заставацца незалежным і рабіць тое, што падабаецца.

Мой ютуб будзе жыць яшчэ і таму, што побач з намі і Люксембург, і Бельгія, і Францыя. Я доўга не дазваляў сабе рабіць такія відэа. Здавалася нельга, бо навокал такі жах адбываецца!

Мне спатрэбіўся час, каб зразумець, што калі гэтага не рабіць, то ты згніеш знутры, і тваё жыццё ператворыцца ў нешта такое чорнае і, як кажуць, ніколі ўжо не загляне сонца ў твае аконца.

— Вы пісалі і пра мары: «Планую набыць Ферары, злётаць на гульні Буллз у Чыкага, набыць дом на Маёрцы, пабудаваць бізнэс для дачкі».

А ў іншым пасце ўдакладнялі «Лупуй як матылёк... Мы ня можам змяніць свет, але можам змяніць сябе». На што хтосьці адказаў: «Спусціцеся з нябесаў на землю». Што вы думаеце пра такія каментары?

— Мне здаецца так пішуць нешчаслівыя людзі, якія ніколі ў жыцці не марылі па-сапраўднаму. Я на такое пасміхаюся і не рэагую. Бо мне ў жыцці ўжо шмат хто казаў: «Не трэба гэтага, не рабі так».

Я размаўляў з людзьмі, якія прыехалі сюды 15-20 гадоў таму. Яны праходзілі такі ж самы шлях, што і мы, крок у крок. Працавалі на будоўлях, не ведалі мовы. А сёння ў шмат каго па два дамы, машыны, свае офісы. Тут усё гэта магчыма.

І тут праца кожнага паважаецца: ці гэта будоўля, ці двор мяцеш. І я працаваў тут сантэхнікам. А зараз набыў неабходную тэхніку, дачцэ – айпэд і тэлефон. Толькі працуй! У першую чаргу над сабой (усміхаецца).

Самае цяжкае знайсці сябе і пачаць рабіць тое, што падабаецца. Мы, беларусы, якія з’ехалі ў эміграцыю, вось гэта дрэннага ўжо «паелі». Хопіць нам гэтага.

Ведаеце як немцы кажуць? Жыццё — гэта не найлепшы канцэрт, дзе ты хацеў пабываць. Калі не падабаецца — то ты папросту набыў квіток не на тое мерапрыемства. Межы толькі ў нашых галовах. Зразумела, што вышэй галавы не скокнеш, але паспрабаваць трэба абавязкова.

Калі жыць толькі сваім асабістым жыццём, то свет паступова пачне забываць, што беларусы — гэта ў першую чаргу культура, мова і людзі.

Таму я ўпэўнены: важна не толькі будаваць новае жыццё за мяжой, але і працягваць памятаць, хто мы ёсць. Бо Беларусь заўсёды ў сэрцы, незалежна ад таго, дзе знаходзімся.